Jembes van voor 1955

Maker onbekend

Dit zie je
Een schild uit de Asmat cultuur. Het schild is uit één stuk hout gemaakt en heeft een kogelvorm. De motieven in het voorvlak zijn in reliëf uitgevoerd en rood van kleur. De motieven bevatten witte stippen/bruggetjes. Het fond is wit. De opstaande ribben zijn vermoedelijk zwart gemaakt.

Het verhaal achter het werk
In de Asmat cultuur symboliseerde houtsnijwerk de communicatie tussen levenden en doden en tussen de mens en de geestenwereld. In principe was ieder persoon een houtbewerker, maar alleen meesters (wowipitsj, “houtbewerker man”, genoemd) maakten speciale objecten als schilden en beelden. Ceremonies waren erop gericht om de geesten van de doden tevreden te stellen. Het houtsnijwerk voor deze gelegenheden werd vaak versierd met afbeeldingen van voorouders en symbolen van het koppensnellen. Schilden hadden vooral de praktische functie van het beschermen tijdens het gevecht. Niet alleen het hout beschermde de krijger, maar ook de symbolen waarmee het schild versierd was. Het hebben van een schild was vele malen belangrijker dan het hebben van een speer. Elk schild werd vernoemd naar een overleden voorouder. De kracht van deze voorouder werd via het schild toegevoegd aan de kracht van de krijger, waardoor deze sterker werd in het gevecht. Behalve dat schilden de vijand konden verjagen, werden ze ook gebruikt in het dagelijkse leven om kwade geesten mee te verjagen. De volken van de Asmat leefden in het zuidwesten van Nieuw-Guinea. In deze streek zijn er verschillen in dialect, versieringen en feestelijkheden. De diversiteit in schilden kun je ervaren bij het Wereldmuseum. De meeste schilden werden verzameld tijdens de Nederlandse koloniale periode die eindigde in 1962. De oudste schilden in de collectie werden al verzameld vanaf 1900 door zendelingen, Nederlandse ambtenaren en tijdens wetenschappelijke expedities. 

Waarom uitgekozen voor Art Rocks?
Het Wereldmuseum beschikt over één van de meest toonaangevende Asmat collecties ter wereld.

Bijzonder weetje
De volken van de Asmat zijn erg trots op de internationale erkenning die deze kunstvorm vandaag de dag toegekend wordt. Hun rijke traditie in houtsnijtechnieken floreerde vanaf 1950 wat leidde tot de eerste Nederlandse missie-en overheidsposten in 1953 en 1954. Dit werkte als een katalysator voor invloeden van buitenaf. De Asmat volkeren ontdekten de economische waarde van hun werk toen vertegenwoordigers van musea en privéverzamelaars hun werk kochten.

Met een schild beschermt de krijger zich tegen de aanvallen van zijn tegenstander. Door de eeuwen heen en overal ter wereld worden er schilden gebruikt als verdedigingswapen. In Nieuw-Guinea zijn de schilden van prachtig bewerkt hout. De meeste schilden uit dit gebied zijn gemaakt van Mangrovehout. Deze houtsoort is heel licht is en je kunt je afvragen of dat wel genoeg bescherming biedt, omdat je het makkelijk doorboort met een zwarte knots of speer – een veelgebruikt wapen in dit gebied. Het schild wordt vaak met één hand vastgehouden.
Behalve fysieke bescherming had het schild ook nog een andere functie: het schild biedt ook spirituele bescherming. Niet zozeer het materiaal van het schild bood bescherming, maar juist de bovennatuurlijke krachten waarmee het door magische handelingen of door de afbeeldingen aan de voorzijde was geladen. En als het schild deze krachten niet meegekregen had, dan was het toch wel de krijger zelf die door de oorlogsamuletten op zijn lichaam onoverwinnelijk en onkwetsbaar was. Wat als het achteraf niet had gewerkt? Dan bleek de magie van de vijand krachtiger te zijn geweest. Of hadden de goden of voorouders niet hun medewerking verleend, omdat ze om een of andere reden kwaad waren. Aan de noodzaak en effectiviteit van de magische handelingen zelf werd niet getwijfeld, de gemeenschappen waren afhankelijk van hun voorouders. De volgende keer zou met meer offers aan de voorouders en met betere of nog meer amuletten de volgende aanval of verdediging zeker succesvoller verlopen. ​