Misbaksel

Maker onbekend

Dit zie je
We zien hier een mis-ge-bakken en aan elkaar gesmolten stapel Delfts Blauwe schotels, een misbaksel. Delfts aardewerk werd vroeger gestapeld in kokers gebakken. Als de oven te heet was verbrandden de kokers en smolt het Delftse aardewerk. Deze grote stapel is vervolgens onder het te grote gewicht bezweken. Door het glazuur op de schotels zijn deze aan elkaar vastgeplakt tot een grote stapel. Aan de onderkant van het misbaksel is het glazuur zwart geworden, waardoor het lijkt dat deze stapel inderdaad is verbrand. Echter komt deze zwarte waas op het glazuur niet door verbranding, maar door een chemische reactie die wordt veroorzaakt door het onttrekken van zuurstof aan het witte tinglazuur.

Het verhaal achter het werk
Delfts Blauw is een wereldmerk. Delft en aardewerk zijn sinds de 17de eeuw onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Delfts aardewerk werd in zogenaamde kwaartkokers gebakken. Deze cilinder beschermt het Delftse aardewerk in de oven tegen vlammen en rookgassen. Om de kwetsbare aardewerken borden van elkaar te scheiden, rusten ze ieder op drie pennen die door de kokerwand steken. De kwaartkokers werden in een plateeloven geplaatst. De plateelovens waren imposante bouwsels met muren van een meter dik en drie niveaus. De oven werd gestookt tot ongeveer 1000 graden Celsius en het bakken kostte 40 uren. Daarna moest de oven afkoelen, wat ongeveer drie dagen in beslag nam. Het was altijd een verrassing wat eruit kwam: soms ging er iets mis, zoals in het geval van dit misbaksel. Voor de plateelbakker was dit een financiële ramp door het verlies aan materiaal, arbeid en stookkosten.

Waarom uitgekozen voor Art Rocks
Onbedoeld heeft de plateelbakker door dit misbaksel een kunstwerk gemaakt. Zijn doel was immers het vervaardigen van Delfts Blauwe schotels. Het misbaksel laat zien dat een mislukking uiteindelijk ook een kunstwerk kan worden.

Bijzonder weetje
Dat dit misbaksel bewaard is gebleven is heel bijzonder want misbaksels verdwenen uiteraard in de gracht of beerput. Dergelijke vondsten zijn daarom zeer zeldzaam en geven een goed inzicht in het productieproces van Delfts Blauw aardewerk. Helaas is op dit grote misbaksel nog geen merk (tekens of initialen van de makers) gevonden, waardoor het niet toegeschreven kan worden aan een plateelbakkerij.

“De wet van ruimtevaartingenieur Edward Murphy luidde vrij vertaald in het Nederlands: als iets mis kan gaan, dan gaat het ook een keer mis. En soms is dat maar goed ook.”